ستاره شناسان سیاره ای به نام GJ 367 b کشف کرده اند که جرم آن نصف زمین است. این سیاره که از آهن تقریباً خالص ساخته شده است، یکی از سبک ترین سیارات فراخورشیدی است که بسیار نزدیک به ستاره میزبان خود قرار دارد و مدار خود را تنها در 7.7 ساعت کامل می کند.
این سیاره به دلیل موقعیت و ترکیب آن، ابر عطارد نیز نامیده می شود و بسیاری از نظریه ها در مورد تشکیل سیارات را به چالش کشیده است. این سیاره ممکن است نشانه ای از وجود جهان های کوچکی باشد که تنوع آنها بسیار فراتر از حد انتظار است. دیانا والنسیایک اخترفیزیکدان از دانشگاه تورنتو اسکاربورو گفت: «یافتن چنین سیاراتی یک دستاورد بزرگ است.
GJ 367b در فاصله 31 سال نوری از زمین به دور کوتوله های سرخ می چرخد. محققان این سیاره را با استفاده از تلسکوپ فضایی TESS ناسا (ماهواره ای که سیاره فراخورشیدی در حال عبور را مطالعه می کند) کشف کرده اند. این تلسکوپ ستاره های میزبان را با اندازه گیری نوسانات نور سیارات در حین عبور آنها تشخیص می دهد. با این روش دانشمندان می توانند اندازه سیاره را نیز تخمین بزنند.
قطر دنیای جدید تقریباً نه هزار کیلومتر یا سه چهارم قطر سیاره زمین است. مشاهدات بعدی با ابزار HARPS، یک ابزار تلسکوپ در رصدخانه لا سیلا در شیلی، به محققان اجازه داد تا جرم سیاره را تخمین بزنند.
آشکارساز HARPS نوساناتی را که سیارات فراخورشیدی به ستارگان میزبان خود انجام می دهند را دنبال می کند. هر چه سیارات سنگین تر باشند، این نوسانات قوی تر ظاهر می شوند. با توجه به جرم و قطر GJ 367 b، محققان همچنین توانستند چگالی آن را با هم مقایسه کنند. ترکیب این سیاره شبیه عطارد است و بیشتر آن از آهن ساخته شده است. کریستین دبلیو اف لمستاره شناس مرکز هوافضای آلمان در برلین و نویسنده اصلی این مقاله می گوید:
این یک سیاره عجیب است. GJ 367 b به دلیل نزدیکی به ستاره هایش احتمالاً بسیار آتشین است و دمای روزانه آن می تواند به بیش از 1480 درجه سانتیگراد برسد. دمای بسیار گرم که می تواند سنگ ها و حتی آهن را ذوب کند و این سیاره احتمالا یک سیاره گدازه ای است.
طراحی مفهومی هنرمند ماهواره ای گذرا برای نقشه برداری فراخورشیدی یا TESS که اولین مشاهده GJ 367b را ثبت کرد.
GJ 367 b راهی برای مطالعه جهان های نزدیک به ستاره ها در اختیار دانشمندان قرار می دهد. بر اساس نظریه های پیشگام، سیاره صخره ای عطارد در ابتدای حیات منظومه شمسی در نزدیکی خورشید شکل گرفته است. اجرام فضایی به تدریج سیاره را بمباران کردند و پوسته و گوشته آن را محو کردند. در نتیجه، عطارد در واقع هسته سیارات غول پیکر واقع در نزدیکی خورشید آتشین است.
اما مشکل این سناریو این است که به طور کامل مؤثر نیست. این برخوردها ممکن است لایه‌های بیرونی عطارد را از بین برده باشد. اما این مواد معمولاً خیلی دور نمی روند و طبیعتاً باید در گرانش خورشید و در مداری نزدیک به دام افتاده و به سطح خود بازگردانده شوند.
وجود GJ 367b و اجرام مشابه به این معنی است که بسیاری از این سیارات غیر معمول نیستند. در واقع، مدل های فعلی ممکن است نقصی در شکل گیری سیارات داشته باشند. عناصر سنگینی مانند آهن ممکن است در روزهای اولیه تا حدودی به ستاره نزدیک شده باشند. امروز این ایده فقط حدس و گمان است. با این حال، جهان هایی مانند GJ 367b می توانند دانشمندان را به این سمت هدایت کنند.
محققان می خواهند مشاهدات بیشتری روی این سیستم انجام دهند. آنها احتمالاً از یک تلسکوپ غول پیکر برای گرفتن نور از GJ 367b و کشف ویژگی های جوی و سطحی آن استفاده خواهند کرد.
کشف جهان‌های بزرگ‌تر همیشه آسان‌تر از جهان‌های کوچکتر بوده است و محققان مجموعه‌ای از سیارات مشتری‌مانند با ویژگی‌های مداری و ترکیبی را کشف کرده‌اند. با توسعه بیشتر تلسکوپ ها، اکتشافات آسان تر می شود و امکان کشف اجرام کوچکتر مانند GJ 367b افزایش می یابد. جاناتان فورتنییک سیاره‌شناس از دانشگاه کالیفرنیا نتیجه‌گیری می‌کند:
به یاد داشته باشید که این سیارات دارای تاریخ هستند. روش های جدید نشان می دهد که سیارات بسیار متنوع هستند.