لقی در گیربکس صنعتی
اصطلاح لقی به فاصله میان پروفیل دو دنده درگیر با هم گفته میشود. لقی تحت بار در گیربکس صنعتی مربوط به زمانی است که دو چرخ دنده در حالت تحت انی بار قرار داشته باشند و در شرایطی که دو چرخ دنده درگیر با هم باری نداشته باشند نوع لقی، لقی بدون بار است.در صورتی که فقط لقی مطلق بین دو چرخ دنده اندازهگیری شود اصطلاح لقی استاتیک استفاده میشود. در شرایط رسم نمودار خطای انتقال لقی را لقی دینامیک مینامیم.
تست لقی در گیربکس صنعتی
چرخ دندهها اصولا در حالت عادی یک میزان لقی مجاز دارند. این میزان لقی به شرایط کاری و ماشین کاری مربوط میشود.
برای محاسبه مقدار حدودی لقی چرخ دندههای ساده و هلیکال، در مرحله نخست ضخامت دندانه کاهش مییابد و با فرورفتن ابزارها در ماشین کاری چرخ دنده فاصله محوری تئوری بدست میآید در این صورت میتوانید پر صورت نیاز به اندازه لقی تغییر دهید.
عوامل لقی در گیربکس
لقی گیربکس صنعتی به عواملی بستگی دارد:
- فضای مورد نیاز برای روغن
- تفاوتی که در میزان انقباض دو دنده وجود دارد: دلیل این مشخصه وجود خطا در ماشین کاری دنده است که عبارتند از لنگ بودند دو چرخ دنده ، خطای نشت، ضخامت چرخ دنده، پروفیل، گام، فاصله محوری بین دو چرخ دنده و زاویه هلیکس. با افزایش ماشین کاری چرخ دنده لقی را میتوان کاهش داد.
- شرایط کاری نظیر برگشتهای متعدد در بارهایی که بیش از حد مجاز است.
- هزینه نهایی زیرا با کاهش هزینه دقت در تولید افت میکند.
محاسبه لقی در گیربکس صنعتی
از جایی که تا کنون تمام مصرف کنندگان کالا صنعتی بعد از انتخاب مشخصههای موثر در دستگاههای مدنظر، قطعات و مجموعههای مورد نیاز خود را سفارش دادهاند. براین مبنا لازم به ذکر است که اطلاعات کاملی از خروجی مجموعه برای محاسبه پارامترها باید در دست باشد. گیربکس صنعتی یکی از انواع محصولاتی است که برای تولید آن پارامترهای زیادی باید در نظر گرفته شود.
لقی بین چرخ دندهها مهمترین مشخصه برای تولید سایت فروش گیربکس ایلماز است که باید به آن دقت شود زیرا در صورتی که لقی بین چرخ دنده ها کافی نباشد ممکن است گیر بکس در حالت قفل قرار گیرد و یا لقی زیادی داشته باشد. از آنجا که مسئله لقی از اهمیت زیادی در تولید گیربکس صنعتی برخوردار است. از مهمترین دغدغههای تولیدکنندگان مبحث محاسبه و روش بدست آوردن یک لقی استاندارد با توجه به مورد استفاده آن بوده است. به عنوان جمع بندی و با هدف داشتن یک تعریف کامل از لقی میتوان گفت فاصله موجود بین دو چرخ دنده درگیر که به دلیل تلرانس (خطا) در ضخامت دندانهها است.
پارامتر مهم در لقی گیربکس
با توجه به آنچه پیشتر گفته شد عوامل مختلفی در مقدار لقی گیربکس تاثیر میگذارد. اما معضل مهمتر اینجاست که لقی سایر اجزای گیربکس صنعتی نیز بر لقی کل اثر دارد. بیشترین نقش در بوجود آمدن لقی یک گیربکس به دندهها نسبت داده میشود.
عوامل ایجاد لقی در یک گیربکس صنعتی
علاوه بر نقش تعیین کننده دندهها در وجود لقی گیربکسها عوامل دیگزی نیزدر بجود آمدن این مسئله دخیل هستند. فاصله مرکز تا مرکز قرارگیری دنده ها، وجود خارهای انگشتی جهت درگیری دو چرخ دنده، لقی اجزای استاندارد، لقی بین پروفیل دو دنده، وجود هزار خاری و کشوئی به صورت سری با چرخ دنده ها و نشیمنگاه این اجزا در پوسته گیربکس صنعتی از جمله این عوامل محسوب میشوند.
در یک گیربکس صنعتی لقی پروفیل بین دو دنده چگونه ایجاد شده و محاسبه می شود؟
لقی ایجاد شده در اثر کاهش یا افزایش تلرانس ساچمه به ساچمه دنده (اسپن) است. این تغییرات افزایشی و کاهشی به طور مستقیم روی ضخامت دندانه و پروفیل دنده تاثیر میگذارد. بیشترین لقی سیستم در حالتی رخ میدهد که دندههای خارجی اسپن کمترین میزان درگیری را با هم داشته باشند و در حالتی که تلرانس اسپن بیشترین مقدار را دارا باشد، لقی در کمترین مقدار خود ظاهر میشود.
محاسبه مقدار تلرانس که در انتها به عنوان یک بازه معرفی میشود طبق استانداردها و کلاس و کابرد دندهها انجام میپذیرد.
از عوامل سهیم در لقی گیربکس صنعتی فاصله مرکز تا مرکز محل قرارگیری دنده ها است، این فاصله چطور تعریف می شود؟
یکی دیگر از عوامل موثر در بوجود آمدن لقی گیربکس تلرانس اندازه مرکز تا مرکز نشیمنگاه چرخ دندهها است. عملکرد دندههای درگیر رابطهای مستقیم با تلرانس بسیار زیاد یا بسیار کم دارد.بدین ترتیب در صورت تلرانسی با مقدار زیاد خواهیم دید که دندهها کاملا با هم درگیر نخواهند شد وبه دنبال آن لقیای بیش از حد انتظار رقم خواهد خورد.
حالتی که درگیری چرخ دندهها بیشتر از حد استاندارد است به این به دلیل تلرانس فاصله مرکز تا مرکز نشیمنگاه چرخ دندههاست که کمتر از حد مجاز بوده است. در این حالت چرخ دندهها تحت فشار قرار گرفته و به صورت سفت با هم درگیر میشوند، به در هم قفل میشوند یا به عبارتی گیرپاژمیکند.
وجود هزار خاری و کشوئی به صورت سری در چرخ دنده ها چه تاثیری در لقی گیربکس ها دارد؟
در بعضی گیربکسها هزار خاری و کشوئی به دلیل نحوه طراحی آنها کاربرد دارد. لقی این مدل از چرخ دندهها در لقی کل گیربکس اثر میگذارد. اگر با وجود درگیری مناسب بین چرخ دندهها، لقی هزار خاریها یا لقی بین کشويیها مناسب نباشد سیستم دچار لقی و لنگی میشود.
در این شرایط لقی بوجود آمده در هزار خاری قرار گرفته روی چرخ دنده به دایره مرجع چرخ دنده (پروفیل دنده) منتقل میشود تا این مجموعه در عملکردشان با یکدیگر به تعادل برسند.
وجود خارهای انگشتی در لقی گیربکس چه اثراتی دارد؟
وظیفه خارهای تخت و انگشتی در مرجع گیربکس حلزونی ها انتقال چرخش یا گشتاور به سایر دندههایی است که در حالت سری نسبت به آن قرار گرفتهاند.
به طور متداول از این قطعه در گیربکسها استفاده میشود و در صورتی که حد فاصل میان قطعات درگیر لقی بین خار و جای خار بیشتر از حد مجاز باشد این مسئله در لقی کل گیربکس صنعتی موثر خواهد بود. استفاده از این اتصال در گیربکس ها رایج است و اگر در قطعات درگیر با یکدیگر لقی بین خار و جای خار از حد استاندارد بیشتر باشد در لقی کل گیربکس صنعتی نیز اثر خود را برجای خواهد گذاشت.
حتی اگر سایر چرخ دندههای درگیر در حالت استاندارد خود قرار گرفته باشند.
این مسئله اهمیت تعیین گستره تلرانسی و تولید این نوع انتقال دوران را در گیربکسهایی که باید دقیقتر باشند را نمایان میکند.
لقی اجزای استاندارد و نشیمنگاه آنها در پوسته چه تاثیری روی لقی گیربکس می گذارد؟
استفاده از قطعات استاندارد در گیربکسها مرسوم است در این جریان حتی اگر یک عضو مانند مرکز خرید بلبرینگ دچار نقص شود در کارکرد دستگاه دچار اختلا میشود. در شرایطی که لقی اجزا بیشتر از حد مجاز شود، درگیری درست دندهها انجام نمیپذیرد که در نهایت اثر منفی بر سیستم را شاهد خواهیم بود.
به طور مشابه اگر قطعات به شکل صحیح بایکدیگر درگیر نشوند و این شرایط خارج از تلرانس مجاز بوده و امکان بروز لقی را فراهم میکند.برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، بهتر است قطعات و اجزای مورد نیاز استاندارد بوده و از برندهای معتبر استفاده شوند ، هنچنین یک پوسته مناسب گیربکس مهیا شود.
برای محاسبه لقی حداکثر و حداقل در گیربکسی که چرخ دنده های درونی اش به صورت موازی درگیر باشند از چه مفاهیمی استفاده می شود؟
مفاهیم تمام پارامترهایی که در محاسبه وارد میشوند قبل از اقدام به محاسبه باید روشن و صریح تعریف شود. به عنوان مثال ضروری است مفاهیم مورد نیاز در محاسبه حداکثر و حداقل لقی درگیربکسهای دارای چرخ دنده سری (کشویی) و موازی مانند حداقل لقی، حداکثر لقی و لقی زاویه ای مد نظر گرفته شوند.
مثلا اصطلاح حداکثر لقی به میزان اختلاف موجود میان حداقل ضخامت دنده (در جدول نقشه) از مقدار تئوری آن اطلاق میشود. حداقل لقی نیز به حد فاصل بین دو چرخ دنده که در قطر مبنای یکی از چرخ دندههای در حالت درگیر باشند، گفته میشود.
و نهایتا لقی زاویهای: هنگامیکه دو چرخ دنده در خلاف جهت قبل چرخانده شود، فاصله زاویهای ایجاد شده بین دو چرخ دنده درگیر در قطر مبنای یکی از چرخ دندهها را لقی زاویهای مینامند.